مجالس‌العشّاق، منتسب به سلطان حسین بایقرا، تذکره‌ای با محوریّتِ عشقِ مجازی است. تألیف آن در سال 909 هجری قمری به پایان رسیده است. این اثر در سال 1375 به اهتمام غلامرضا طباطبائی‌مجد تصحیح و چاپ و منتشر شد. چاپ طباطبائی‌مجد نخستین چاپ حروفی مجالس‌العشّاق است؛ بنابراین همواره از فضل تقدّم برخوردار است؛ اما نبودِ دسترسی مصحّح به دست‌نویس‌های معتبر و اَقدَمِ اثر و کم‌توجهی به اصولِ علمیِ تصحیحِ ...

پس از گذشت نزدیک چهار قرن از اختراع چاپ به همت گوتنبرگ، این فناوری با کوشش عباس میرزا و میرزا صالح به ایران انتقال یافت. در این پژوهش با نگاهی به پیشینۀ فناوری چاپ در جهان، چگونگی انتقال فناوری چاپ حروفی را در دورۀ قاجار بررسی می کنیم. اختراعات جدید در فناوری چاپ، بهبود روابط تجاری، زمینه‌های داخلی انتقال این فناوری، رویکرد ایرانیان نسبت به آن، از موضوعات این تحقیق است.

در پنجاه سال اخیر، تصحیح فروزانفر از کلّیات شمس، مهم ترین کوشش در سامان دادن به غزل های بی شماری است که (در چاپ های هندی و چاپ های ایرانی مبتنی بر آن ها) به مولانا نسبت داده شده است. در سال 1386، به مناسبت هشتصدمین سالگرد تولّد مولانا، چاپ عکسی و حروفی نسخه مورّخ 668-770، معروف به نسخه قونیه (یکی از نسخه های مورد استفاده فروزانفر)، به طور هم زمان و به اهتمامِ استاد توفیق سبحانی انتشار یافت. این چاپ...

در پنجاه سال اخیر، تصحیح فروزانفر از کلّیات شمس، مهم‌ترین کوشش در سامان دادن به غزل‌های بی‌شماری است که (در چاپ‌های هندی و چاپ‌های ایرانی مبتنی بر آن‌ها) به مولانا نسبت داده شده است. در سال 1386، به مناسبت هشتصدمین سالگرد تولّد مولانا، چاپ عکسی و حروفی نسخه مورّخ 668-770، معروف به نسخه قونیه (یکی از نسخه‌های مورد استفاده فروزانفر)، به‌طور هم‌زمان و به‌اهتمامِ استاد توفیق سبحانی انتشار یافت. این چاپ...

فیضی فیّاضی یکی از عالمان و نویسندگان و شاعران توانای سدة دهم و به‌یقین از استادان زبان و ادب فارسی در شبه‌قارّة هند و از پیشگامان سبک هندی است. در سال 1967، ادارة تحقیقات پاکستان، دیوان این شاعر توانا را از روی چند چاپ سنگی ناقص، چاپ حروفی کرد و انتشارات فروغی همین چاپ را در سال 1362 با دست‌کاری‌هایی ناروا در ایران به‌صورت افست در اختیار همگان قرار داد. بررسی و نقد این دو چاپ، موضوع این مقاله اس...

چکیده در میان متون بی‌شمار ادب فارسی، مثنوی مولانا جزو نادر متن‌‌هایی است که از لحاظ باقی ماندن نسخه‌های معتبر و اهتمام به تصحیح آن، خوش‌فرجام و دوستکام بوده است. زمانی که نیکلسون به تصحیح آن همّت گماشت و مجلّدات نخستین آن را چاپ کرد (1925) هنوز بسیاری از متن‌های مهم، ناشناخته در گوشۀ کتابخانه‌ها گرد و خاک می‌خوردند. با اینکه نیکلسون قبل از شروع به کار تصحیح، سعی کرده بود همۀ نسخه‌های معتبر شناخ...

در میان فنون بلاغت دانش بیان و در میان دانش بیان فن تشبیه از جایگاه ویژه ای برخوردار است . در میان کتب بلاغی قدما تقسیم بندیهای گوناگون در باب تشبیه از حیث ارکان تشبیه صورت گرفته است ‘ چون حسی یا عقلی بودن ‘ طرفین تشبیه ‘ مطلق ‘ مقید یا مرکب بودن و... در مطالعه متون ادب فارسی به گونه ای دیگر از تشبیه برمی خوریم که در کتب قدما مستقلأ مورد بحث قرار نگرفته است ‘ اگر چه این نوع تشبیه در تقسیم بندی...

در میان فنون بلاغت دانش بیان و در میان دانش بیان فن تشبیه از جایگاه ویژه ای برخوردار است . در میان کتب بلاغی قدما تقسیم بندیهای گوناگون در باب تشبیه از حیث ارکان تشبیه صورت گرفته است ‘ چون حسی یا عقلی بودن ‘ طرفین تشبیه ‘ مطلق ‘ مقید یا مرکب بودن و... در مطالعه متون ادب فارسی به گونه ای دیگر از تشبیه برمی خوریم که در کتب قدما مستقلأ مورد بحث قرار نگرفته است ‘ اگر چه این نوع تشبیه در تقسیم بندی...

این پژوهش توصیفی? تحلیلی که به صورت کتابخانه ای و مشاهده ای انجام گرفته، به معرفی و بررسیِ ویژگی های تصویری و آرایه های تزیینی در کتاب های چاپ سنگیِ افغانستان از آغاز تا دوره ی پادشاهیِ امان الله خان اختصاص دارد. چاپ سنگی در اواسط دهه ی 1280ق در افغانستان پدیدار شد. اما بعد از چند دهه از رونق افتاد و چاپ حروفی (سربی) جایگزین آن گردید. عدم رونقِ این شیوه از چاپ در افغانستان، دلایل عدیده ای می تواند ...